Krystyna Kersten
Instytut Studiów Politycznych PAN przy współpracy Fundacji Kerstenów oraz Wydawnictwa Textura opublikował kolejne wydanie książki Krystyny Kersten „Narodziny Systemu Władzy. Polska 1943-1948”. Książka ukazała się w serii Klasyka Najnowszej Historii Politycznej Polski.
Profesor Andrzej Friszke napisał notę o Autorce (str. VII-XXXII) oraz Wprowadzenie (str. XXXIII-LXXVI). Beata Bińko podjęła się pracy edytorskiej.
Z okladki ...
Krystyna Kersten (1931–2008), historyk dziejów najnowszych, związana przez całe życie zawodowe z Instytutem Historii PAN, dla kilku pokoleń historyków PRL jest bardzo ważnym nauczycielem i niedościgłym wzorem naukowca. Sens słowa „autorytet” jest dziś podważany i ośmieszany. Nie ma jednak społeczeństwa bez autorytetów. Szczególnie w nauce są nieodzowne. Krystyna Kersten budowała swój autorytet przez lata. Skromna i bezpośrednia, oddziaływała swoją mądrością. Skupiło się wokół niej wielu młodych.
W Narodzinach systemu władzy autorka ukazała tworzenie się systemu rządów komunistycznych, mechanizmy zależności od ZSRR, postawę Zachodu wobec Polski, dylematy polityków. Jest to nadal najważniejsza monografia na ten temat. Była to też propozycja metodologiczna, jak pisać dzieje. Kerstenowa zachowywała dystans wobec wszystkich stron konfliktu, zauważała podzielone racje, unikała osądów. Była chłodnym analitykiem, choć jej sympatie były oczywiste: po stronie walczących o wolność, ale z uwzględnieniem realiów wielkiej polityki.
Andrzej Friszke
Nota edytorska
Pierwsze wydanie krajowe Narodzin systemu władzy ukazało się w serii „Biblioteka Kwartalnika Politycznego «Krytyka»” nakładem wydawnictwa Krąg w 1984 r. Edycję zagraniczną przygotowała paryska Libella w 1986 r. Obecne wydanie opiera się na edycji opublikowanej przez poznański Kantor Wydawniczy SAWW w 1990 r. Główną zmianą, na jaką się zdecydowaliśmy ze względu na wygodę czytelnika, było przekształcenie wykazu źródeł i literatury w przypisy dolne. Odsyłacze do źródeł archiwalnych pozostawiliśmy w zapisie autorskim, dodając jedynie aktualne umiejscowienie przywoływanych zespołów. W wypadku odsyłaczy do literatury przedmiotu staraliśmy się – w takim stopniu, w jakim było to możliwe – uszczegółowić zapis przez uzupełnienie numerów stron przy poszczególnych cytatach. Przytaczane w tekście fragmenty źródeł obcojęzycznych, jeśli nie istniała polska edycja, zostały przetłumaczone przez autorkę.
Zachowaliśmy integralność tekstu autorskiego, uwspółcześniając jedynie ortografię i interpunkcję, ujednolicając pisownię, poprawiając oczywiste pomyłki oraz wprowadzając spójny zapis dat, a także zasadę, by przy pojawieniu się danego nazwiska po raz pierwszy zamieścić także imię. Jeśli pozwalał na to tok narracji, łączyliśmy szczególnie krótkie (np. jednozdaniowe) akapity. Uznaliśmy za celowe umieszczenie posłowia „Po pięciu latach” bezpośrednio po przedmowie, tak by autorskie komentarze do książki znajdowały się obok siebie. Na końcu zaś dodaliśmy wykaz skrótów.
Beata Bińko
Cieszymy się, ze mogliśmy przyczynić się do wydania tej książki.
Dziękujemy profesorowi Friszke i Beacie, członkini Zarządu Fundacji, za ich wkład.
Narodziny Systemu Władzy. Polska 1943-1948, Krystyna Kersten (Wprowadzenie: Andrzej Friszke). Wydawca: Instytut Studiów Politycznych PAN, Fundacji Kerstenów, Textura: Warszawa, 2018, str. 566 + LXXV. ISBN 978-83-65972-44-6
