2014 Konkurs o stypendium doktoranckie im. Adama Kerstena

Laureat: Filip Gończyński-Jussis

Filip Gończyński-Jussis (ur. 1988) — absolwent Instytutu Historycznego UW (licencjat) i Instytutu Historii UMCS (magisterium), doktorant w Zakładzie Historii Najnowszej Instytutu Historii UMCS. Współpracownik Ośrodka „Brama Grodzka — Teatr NN” i portalu Histmag.org. Uczestnik III Zimowej i VIII Letniej Szkoły Historii Najnowszej IPN w 2014 r.
Jego dotychczasowe badania dotyczyły m.in. ruchu prometejskiego w II RP oraz prowincjonalnych struktur Ligi Morskiej i Kolonialnej; ich plonem stało się kilkanaście artykułów naukowych. Obecnie pod kierunkiem dr. hab. prof. UMCS Mariusza Mazura przygotowuje rozprawę doktorską poświęconą Towarzystwu Przyjaźni Polsko-Radzieckiej.
Otrzymał stypendium im. Adama Kerstena na rok akademicki 2014/2015.

Rozprawa doktorska przygotowywana przez Filipa Gończyńskiego-Jussis

Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej

Celem moich badań jest stworzenie monografii Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. To jedno z największych stowarzyszeń masowych okresu 1944—1990 nie doczekało się dotychczas należytego opracowania. Zamierzam poddać analizie przemiany jego struktur, form działalności i narracji propagandowych na przestrzeni czterdziestopięciolecia istnienia, a także odpowiedzieć na pytania o profil biograficzno-społeczny działaczy i aktywistów różnych szczebli oraz motywację ich zaangażowania się w prace tej właśnie organizacji. Wiele elementów zgłębianej tematyki umożliwi mi odniesienie się do szerszych zagadnień i zjawisk charakterystycznych dla epoki, takich jak obrzędowość obchodów państwowo-propagandowych, biurokratyzm scentralizowanego państwa komunistycznego, praktyczne funkcjonowanie i rola w systemie władzy masowej organizacji społecznej w realiach społeczno-politycznych kolejnych dekad Polski Ludowej/PRL. Istotnym wątkiem pracy będzie analiza wizerunku Związku Sowieckiego i relacji polsko-sowieckich w publicystyce towarzystwa.

Wobec niekompletnego zachowania się dokumentacji Zarządu Głównego TPPR prowadzę szeroko zakrojoną kwerendę archiwaliów regionalnych, która poza uzupełnieniem wiedzy o centrali towarzystwa pozwoli mi poznać mechanizmy i uwarunkowania jego działalności na szczeblu terenowym różnych regionów. Moje badania obejmują zasoby Archiwum Akt Nowych, Archiwum Stowarzyszenia Współpracy Polska-Wschód, Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz archiwów państwowych w Lublinie, Wrocławiu, Poznaniu, Gdańsku, Szczecinie, Łodzi, Rzeszowie i Piotrkowie Trybunalskim. Oprócz tego bazę źródłową stanowi prasa i inne wydawnictwa TPPR. W przyszłości planowane jest też zbieranie relacji wywołanych.